İşveren girişimlerin 2015 yılında doğum oranı yüzde 13,1 oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2015 yılı girişimcilik istatistiklerini açıkladı. Verilen iş kayıtlarına göre, işveren girişimlerde en yüksek doğum oranı, 2015 yılında yüzde 31,1 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektöründe gerçekleşti. Bu sektörü sırasıyla, yüzde 14,5 ile imalat ve yüzde 11,8 ile inşaat takip etti. İşveren girişimlerden 2015 yılında doğanların hukuki durumları, sırasıyla yüzde 68,2 ile ferdi mülkiyet, yüzde 21,1 ile limited şirket oldu. İşveren girişimlerden 2015 yılında yeni doğanların istihdamının yüzde 41,5’i ferdi mülkiyetlerde, yüzde 22’si limited şirketlerde oluşturuldu.
İş kayıtlarına göre, işveren girişimlerde en yüksek ölüm oranı yüzde 32,9 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektöründe gerçekleşti. Bu sektörü sırasıyla yüzde 17 ile imalat ve yüzde 10 ile inşaat takip etti. İşveren girişimlerin 2013 yılında ölüm oranı yüzde 11,2 oldu. İşveren girişimlerden 2013 yılında ölenlerin hukuki durumları sırasıyla yüzde 72 ile ferdi mülkiyet, yüzde 17,7 ile limited şirket oldu. 2013 yılında ölen işveren girişimlerde istihdam kaybının yüzde 47,4’ü ferdi mülkiyetlerde, yüzde 20,3’ü limited şirketlerde gerçekleşti.
İşveren girişimlerden 2014 yılında yeni doğanların yüzde 68,8’i 2015 yılında hayatta kaldı. İş kayıtlarına göre, işveren girişimlerden 2014 yılında yeni doğup 2015 yılında hayatta kalanların sırasıyla yüzde 68,4’ünü ferdi mülkiyetler, yüzde 21,5’ini limited şirketler oluşturdu. Hayatta kalan ferdi mülkiyetlerin istihdamının, hayatta kalan işveren girişimlerin istihdamına oranı yüzde 39,9, limited şirketlerin ise yüzde 25 oldu. İş kayıtlarında 2015 yılında yer alan işveren girişimlerin yüzde 42,5’i 2011-2015 yılları arasında kuruldu. İşveren girişimlerin yüzde 36,4’ü, 2001-2010 yılları arasında kurulan işveren girişimlerden oluştu. Toplam istihdam içinde 2015 yılında işveren olarak çalışanların payı yüzde 4,4 oldu. Hanehalkı işgücü anketi sonuçlarına göre, Türkiye genelinde işveren olarak çalışanlar içinde kadınların oranı bir önceki yıla göre 0,1 puan artış ile yüzde 8,1, erkeklerin oranı ise 0,1 puan azalış ile yüzde 91,9 oldu.
Yaş gruplarına göre işveren olarak çalışanların sektörel dağılımı incelendiğinde, tarım sektöründe en yüksek pay yüzde 15,7 ile 55-59 yaş grubunda, tarım dışı sektörlerde ise yüzde 18,2 ile 35-39 yaş grubunda gerçekleşti.
Eğitim durumuna göre, tarım sektöründe işveren olarak çalışanların yüzde 55,2’sini ilkokul, yüzde 13,1’ini ilköğretim, ortaokul ve dengi meslek okul mezunları oluştururken, tarım dışı sektörde ise ilkokul mezunlarının oranı yüzde 29,3, ilköğretim, ortaokul ve dengi meslek okul mezunlarının oranı yüzde 16,4 olarak gerçekleşti. Ayrıca tarım dışı sektörde istihdam edilenlerin yüzde 15,5’ini genel lise, yüzde 26,4’ünü ise yüksekokul veya fakülte mezunları oluşturdu.
Önceki yıl ile karşılaştırıldığında tarım sektöründe ilkokul mezunlarının payı 4,5 puan, tarım dışı sektörde ise 2,5 puan azalırken, yüksekokul veya fakülte mezunlarının payı tarım sektöründe 3,5 puan, tarım dışı sektörde ise 1,8 puan arttı.
Yıllık sanayi ve hizmet istatistiklerine (finans ve sigorta faaliyetleri ile programcılık ve yayıncılık faaliyetleri hariç) göre sanayi ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren toplam girişim sayısının yüzde 96,6’sını, istihdamın yüzde 40,7’sini ve faktör maliyetiyle katma değerin yüzde 17,5’ini 1-19 kişi çalışan girişimler oluşturdu.
Büyüklük grubu artarken girişim sayısının düştüğü, çalışan sayısı ve faktör maliyeti ile katma değerin arttığı gözlendi. 250 ve daha fazla kişi çalışan girişimler, toplam girişimler içinde yüzde 0,2 paya sahip olmasına rağmen, yüzde 26,5’lik istihdam ve yüzde 46,5’lik faktör maliyetiyle katma değer payına sahipti.
Girişimlerin ekonomik faaliyetlerin istatistikî sınıflaması (NACE Rev.2)’na (finans ve sigorta faaliyetleri ile programcılık ve yayıncılık faaliyetleri hariç) göre; girişimlerin en fazla faaliyet gösterdiği sektörler sırasıyla yüzde 39,1 ile toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı, yüzde 15,4 ile ulaştırma ve depolama, yüzde 12,4 ile imalat sanayi sektörleri oldu.
Bununla birlikte imalat sanayi yüzde 26,8 ile istihdam ve yüzde 35,6 ile katma değerde ilk sırada yer aldı. İmalat sanayi sektörü 20 ve daha fazla kişi çalışan büyüklük gruplarında girişim sayısı, istihdam ve faktör maliyetiyle katma değere göre ilk sırada yer aldı
Büyüklük grubuna göre 1-19 kişi çalışanı olan girişimlerin yüzde 39,8’i, istihdamın yüzde 35,2’si, faktör maliyetiyle katma değerin yüzde 34,4’ü toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektöründe oluştu.
İmalat sanayi sektörü ise 250 ve daha fazla kişi çalışanı olan girişimler içinde, girişim sayısına göre yüzde 36,7, istihdama göre yüzde 33,5 ve katma değere göre yüzde 42,2 ile en yüksek paya sahipti.