Greenpeace’in başlattığı “Kahramanmaraş Nefes Alsın” kampanyasından ilk güzel haber geldi. Kahramanmaraş, Elbistan’da planlanan 6 kömürlü termik santralden birinin Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) süreci, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından sonlandırıldı ve proje kalıcı olarak iptal oldu. 

Greenpeace ile birlikte “Hayatı ve Doğayı Koruma Platformu” başta olmak üzere tüm Kahramanmaraş halkının kararlı itirazıyla gelen iptalin en önemli sebebi, bölgedeki su kaynaklarını ve sulama projelerini olumsuz yönde etkilemesi olarak gösterildi. 

Aynı riskler, bölgede planlanan diğer 5 santral için de geçerli. 

Su krizi büyüyebilir

Diğer yandan K.Maraş'ta şu an faaliyet gösteren aktif iki santral bulunuyor. Bu santraller bölgenin sıcaklığını artırırken, Ceyhan Havzası'nı kurutarak içme ve sulama suyu varlığını tehdit ediyor. 

Eğer planlanan 5 santralden de aynı şekilde hızla vazgeçilmezse bölgedeki su krizi çok daha kötü bir hal alacak.

Akgül: Daha yapacak çok iş var

Greenpeace Akdeniz İklim ve Enerji Proje Sorumlusu Onur Akgül, iptal haberinin sevindirici olduğunu ama yeterli olmadığını vurgulayarak şunları söyledi:

“Planlanan 5 santral, kümülatif etki yaratarak bu riski çok daha büyük hale getirecektir. Kuraklık ve iklim krizi çağında bunu çok iyi okumalıyız. Bakanlığın kararını mutlulukla karşıladık. Fakat daha yapacak çok iş var; Kahramanmaraş'ın ve çevre illerin yaşadığımız iklim krizi kaynaklı kuraklıktan ve sağ çıkması ve ölümcül hava kirliliğinden kurtulması için mevcut ve planlanan santrallerin de planlı bir şekilde kapatılması gerekiyor.” 

Yalçın: Halk bu santralleri istemiyor

Bölge halkının sağlığını ve geleceğini tehdit eden santrallere karşı mücadele veren Hayatı ve Doğayı Koruma Platformundan İbrahim Yalçın ise konuyla ilgili yaptığı açıklamada şunları ifade etti:

“Duyurulduğu günden bugüne Elbistan halkının itirazları ve mücadelesiyle geçen 6 yıl sonunda bu proje iptal edildi.  Bölge halkı, suyunu, binlerce dönüm tarım alanını, doğasını, geleceğini ve sağlığını korudu. Platform olarak ilgili tüm kurumları bilgilendirdik, halkın sesini duyurduk ve tüm Bakanlık toplantılarında itirazlarımızı dile getirdik. 

“Sonuçta Bakanlık projeyi iptal etti. Fakat yeterli değil. Bu güzel gelişme, mevcut ve planlanan santrallerin de iptaliyle geliştirilmeli. Yapılan hava kalitesi ölçümleri Afşin A ve B santrallerinin kirlilik limit değerlerini katbekat aşarak bölgeyi yaşanmaz hale getirdiğini ortaya koydu. Halk bu santralleri istemiyor. Tüm yetkilileri bu gerçeği görmeye ve göreve davet ediyoruz.”

Kahramanmaraş’ta termik santral

Temiz Hava Hakkı Platformu’nun Kara Raporuna göre, 2017 yılında hava kirliliğine bağlı ölümlerin il bazındaki ölümlere oranı en fazla olan üç ilden biri Kahramanmaraş.

Greenpeace’in çalışmasına göre, Afşin-Elbistan’daki termik santrallar, bugüne kadar havaya saldıkları kirleticilerle 17 bin insanın erken ölümüne neden oldu.

2020’nin başında Afşin A Termik Santrali, baca filtresi takmadığı gerekçesiyle bir süreliğine kapatıldı. Ancak 6 ay sonra çevre yatırımları yapıldığı iddiasıyla kükürt arıtıcı filtresi bulunmayan santral açıldı. 

2004’te açılan ve Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) tarafından işletilen Afşin B Termik Santralinde ise baca gazı filtrasyon sistemi var ama kullanılan düşük kalite linyit yüzünden sürekli devre dışı kalıyor. Filtreler sadece külleri tutuyor ve zehirli gazlar bacadan dışarı atılıyor. Santralın ÇED raporu, Afşin A Termik Santralı’na kükürt arıtıcı filtre takılması şartı ile alınsa da EÜAŞ bu yatırımı gerçekleştirmedi.

Bölgede planlama aşamasında olan altı yeni termik santral var. Bunlardan 3 tanesi günümüzde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı gözetimindeki onay süreçlerinden geçmeye çalışıyor ve büyük tartışmalara neden oluyor. Diğer 3 tanesinde (Afşin D, Afşin E ve Afşin G) ise henüz bir gelişme yok. (TP)