Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD), yüklenici firmaların isçilere ücretlerini ödememesi nedeniyle milyonlarca lira tazminata mahkum oldu.

Sayıştay'ın kurum için hazırladığı 2013 yılı denetim raporuna göre; yüklenici firmaların çalıştırdığı işçiler, 'ücret, izin, fazla mesai, ihbar ve kıdem tazminatı' gibi özlük haklarını yüklenici firmalardan alamadıkları iddiasıyla TCDD aleyhine 665 dava açtı. Açılan davalarda talep edilen toplam miktarın 7 milyon TL'nin üzerinde olduğu belirtilen raporda, "Bunlardan 369'u TCDD aleyhine sonuçlanmış ve 2,1 milyon TL'ye hükmedilmiştir. Kalan 296 dava derdest (görülmekte olan) durumdadır." denildi. TCDD aleyhine sonuçlanan davalardan sonra taşeron firmalara rücu işlemi yapılmak istediği hatırlatılan raporda, bu firmaların adreslerinin dahi bulunamadığı durumlarla karşılandığına dikkat çekildi.

YILLARA GÖRE DAVA SAYILARI

Sayıştay Başkanlığı, 'TC Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü (TCDD) 2013 Yılı Denetim Raporu' tamamlandı. Raporda, kurum adına açılmış davalarla ilgili ayrıntılar yer aldı.

Kurum adına 2012 yılından toplam 14 bin 109 dava devrettiği, 2013 yılında ise kuruluş tarafından 3 bin 358, kuruluşa karşı bin 119 dava açıldığı vurgulanan raporda, "Müdahil olunan 283, müdafi 7 ve ihbar olunan 8 dava da takip edilmiştir. Böylece 2013 yılında takip edilen dava sayısı 18 bin 884'e ulaştı. Bunlardan 2 bin 919 dava dönem içinde sonuçlandı, 15 bin 965 dava ise 2014 yılına devretti. 2013 yılında karara bağlanan davaların, bin 946'sı lehte, 569'u aleyhte, 404'ü ise kısmen lehte, kısmen aleyhte sonuçlandı." denildi.

Raporda, TCDD aleyhine açılan davaların ağırlıklı kısmını personelin ve hizmet alımı kapsamında çalışan taşeron işçilerin açtığı davalardan oluştuğu belirtildi.

ADRESLERİ DAHİ BULUNAMADI

İhale yoluyla hizmet alımı yapılan yüklenici firmaların çalıştırdığı işçilerin, ücret, izin, fazla mesai, ihbar ve kıdem tazminatı gibi özlük haklarını yüklenici firmalardan alamadıkları iddiasıyla TCDD aleyhine alacak ve tazminat davası açtıkları vurgulanan raporda, şu ifadeler kullanıldı: "Bu davaların giderek arttığı gözlenmektedir. Bu konuda 665 adet dava açılmış olup talep edilen toplam miktar 7,4 milyon TL'dir. Bunlardan 369'u TCDD aleyhine sonuçlanmış ve 2,1 milyon TL'ye hükmedilmiştir. Kalan 296 dava derdest durumdadır. Bu konuda ortaya çıkan sorunların taşeron işçilerinin mali ve sosyal haklarını güvence altına alacak şekilde kalıcı bir çözüme kavuşturulmasını teminen ilgili merciler nezdinde girişimlerde bulunulması önerilir. Kuruluşların da kendi inisiyatifleri ile bu konuda çeşitli tedbirler almaları, yüklenici firmaların yükümlülüklerini ve sorumluluklarını gerektiği şekilde yerine getirmeleri sağlanmalıdır. Bazı yüklenici firmaların kimi zaman iyi niyet kullarına uygun davranmadıkları gözlenmektedir. Nitekim TCDD aleyhine sonuçlanan davalardan sonra, taşeron firmalara rücu işlemi yapılmak istediğinde, bu firmaların adreslerinin dahi bulunamadığı durumlarla karşılaşılmaktadır."

Raporda, TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğü, Hizmet Alımlarında Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında 808 Numaralı Genel Emir çerçevesinde gerekli eğitim ve denetimlerin sürekli yapılarak emrin uygulanmasının izlenmesi, gerektiğinde anılan emirdeki cezai müeyyidelerin uygulanması ve takibinin yapılması önerildi.

İZİN ÜCRETLERİ İLE İLGİLİ AÇILAN DAVALARDA 2,9 MİLYON ÖDENDİ

TCDD aleyhine açılan davalar içinde izin ücretleri ile ilgili olarak açılan davaların önemli bir yer tuttuğu vurgulanan raporda, bu konuda toplam 3 milyon TL talep edilen 456 dava açıldığı, sonuçlanan davalarda TCDD aleyhine toplam 2,9 milyon TL ödendiği kaydedildi.

İşçilere yıllık izinlerinin zamanında kullandırılması için çeşitli zamanlarda teşkilat birimlerine iç emirlerle gerekli duyurular yapıldığı halde aksaklıkların giderilemediğine değinilen raporda, şu bilgilere yer aldı: "Ayrıca eski yıllara ait kayıtlarda ortaya çıkan belirsizliklerin de etkisiyle, ayrılan işçilerle ilgili yıllık izinlerin hesabında ihtilaflar ortaya çıktığı görülmektedir. Bu nedenle iş yeri amirlerinin ve iş yerlerinin bağlı bulunduğu yöneticilerle diğer ilgililerin bu konuda gerekli hassasiyeti göstermeleri gerekmektedir. Bu nedenle, kuruluşta emeklilik ve işten ayrılmalar sırasında, kullanılmayan yıllık izin ücreti talepleriyle, yüklü ödemelerle, davalarla ve mahkeme masraflarıyla karşılaşılmaması için; işçilere zamanında yıllık izinlerinin kullandırılması hususu başta olmak üzere gerekli tedbirlerin alınması, özellikle iş yerinin bağlı olduğu yöneticilerin ve iş yeri amirlerinin bu konuda azami titizliği göstermelerinin sağlanması önerilir."

MAKİNİSTLER 461 DAVA AÇTI

Raporda, makinistlerin kuruma 'fiili hizmet zammı' kapsamında Temmuz 2014 tarihi itibariyle 461 dava açtığı bildirildi.
Kamulaştırma işlemleri ile ilgili TCDD ile malikler arasında çıkan anlaşmazlıklar sonucu açılan davaların sayısının ise 21 bin adete yaklaştığı ifade edildi.