Makina Mühendisleri Odası Eskişehir Şubesi, önceki gün 3 kişinin yaralandığı lunapark kazasının ardından olay yerinde yaptığı incelemenin ardından, lunapark ve eğlence alanlarındaki denetimsizliğin yeni facialara davetiye çıkardığını belirterek, “Tehlike seviyesi yüksek binlerce çoluk çocuğun gittiği bu tür eğlence merkezlerinin bu şekilde başıboş bırakılması, hiçbir denetim ve kontrolün yapılmaması, yukarıda belirtilen iş yasasının gerekliliklerinin yapılmaması çok üzücü ve kaygı vericidir” açıklamasında bulundu.
Yönetim Kurulu adına yapılan açıklamada, havaların ısınması ile birlikte özellikle çocukların tercih ettiği lunapark ve eğlence mekânları dolmaya başladığı belirtildi. Bakımları yapılmadan işletmeye alınan, günlük ve aylık periyodik kontrolleri ihmal edilen, eğitimsiz personel tarafından işletilen eğlence makinalarının, geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi ne yazık ki üzücü kazaların yaşanmasına sebep olmaya devam ettiği belirtilen açıklamada, “Halkımızın özellikle hafta sonları kalabalıklar halinde eğlendikleri lunaparklarda; herhangi bir kaza veya yangın çıkması halinde güvenli bir şekilde boşaltılmasından, eğlence makinaları operatörlerinin eğitimlerine kadar denetlenmesi gereken birçok nokta bulunmaktadır. Çoğu zaman kaldırım taşları üzerine oturtulmuş, zeminlerine uygun bir şekilde montajı yapılmamış eğlence makinaları vatandaşlarımızın can güvenliğini tehlikeye atmaktadır. Sayıları her geçen gün artan lunapark ve eğlence alanlarında kullanılan atlıkarınca, discovery, hızlı tren, adrenalin, gondol, dönme dolap gibi tüm eğlence makinalarının yürürlükte bulunan ilgili mevzuata göre aylık ve yıllık periyodik kontrollerinin yapılması, emniyet aksamlarının test edilmesi gerekmektedir. Ayrıca günlük olarak da eğlence makineleri işletmeye alınmadan önce, tüm emniyet tedbirlerinin çalıştığı tespit edilerek boşta çalıştırma işlemi yapılmalı ve bu kontroller yasal olarak kayıt altına alınmalıdır” denildi.
Bu tür iş yerlerinin, belediyelerin ruhsatlandırma ve iş yeri açma yönetmeliklerine tabi olduğunu anatılan açıklamada, “Fakat ilgili yönetmelikte de belirtildiği üzere iş sağlığı ve güvenliği yasasının gerekliliklerinin yerine getirilmesi gerektiği belirtilmektedir. Ayrıca bu tür eğlenme merkezleri birer iş merkezidir. 6331 sayılı yasa iş sağlığı ve güvenliği yasası kapsamında “Tehlikeli” sınıfta yer alan iş koludur. Bu nedenle 6331 sayılı yasanın gerekliliklerini yerine getirme zorunluluğu bulunmaktadır” diye belirtildi.
Tehlike seviyesi yüksek binlerce çoluk çocuğun gittiği bu tür eğlence merkezlerinin bu şekilde başıboş bırakılması, hiçbir denetim ve kontrolün yapılmamasının, belirtilen iş yasasının gerekliliklerinin yapılmaması çok üzücü ve kaygı verici olduğu anlatılan açıklamada, şöyle denildi;
LUNAPARKLARDA MÜHENDİS İSTİHDAMI ZORUNLUDUR
“Ayrıca 14 Temmuz 2005 tarihli İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin 9207 Sayılı Yönetmeliğe göre sirk ve lunaparkta bulunan oyun ve eğlence makinalarının kontrol ve bakımından sorumlu olmak üzere, teknik bilgi ve yeterliğe sahip en az bir mühendis ve bir teknisyen bulundurulması zorunludur. İşletmeciler bu kuralı göz ardı etmekte, yetkililer de bu durama ne yazık ki göz yummaktadırlar.
GEZİCİ LUNAPARKLAR HER KURULUMDA TEKRAR DENETLENMELİ
Belli zamanlarda ve genellikle küçük yerleşim yerlerinde kurulan panayır alanlarında kullanılan mobil lunapark makinaları, çoğunlukla kullanım dışı bırakılması gereken eski makinalardan oluşmaktadır. Ortalama 15-20 günlük periyotlarla çalıştırılan bu makinalar, sökülüp başka panayır alanlarına taşınmakta ve gidilen yerde tekrar montaj işlemi yapılmaktadır. Bu tip sürekli söküp-takma işlemlerinde, kalıcı mekanik hasarlara veya güvenlik zafiyetlerine neden olunabileceği açıktır. Oysa sabit tesislerin ilk kurulumunda, mobil tesislerin ise her kurulumunda tesisteki her bir makina ve yapının işletmeye alınmadan önce TS EN 13814`e göre test ve kontrolleri yapılmalıdır.
ÇÖZÜM: "KAMUSAL DENETİM"
Garantili ve güvenli çalışmayı taahhüt edecek olan test ve kontrol raporları ve periyodik kontrol raporlarının, düzenli olarak ilgili idareye sunulmadığı da yaygın bir gerçektir. Ayrıca yaşanan acı kazalar da göstermiştir ki; düzenli aralıklarla yapılması gereken kontrollerin takibi yapılmadan, sadece ruhsat aşamasında istenen yetersiz evraklarla bu yerlerin güvenlikleri sağlanamaz. Bu noktada da sıkça hatırlattığımız üzere ilgili Belediyelere büyük sorumluluk düşmektedir.
Denetimlerini yaptırmayan, kâr hırsıyla hareket ederek makinaların bakım ve onarımlarını, günlük ve aylık periyodik kontrollerini ihmal eden işletmecilerin, "vatandaşlarımızın can ve mal güvenliğinden" sorumlu oldukları unutulmamalıdır. Bu konudaki mevzuatın ve çıkartılan yönetmeliklerin "kamusal denetim" ve "mühendislik uygulamalarını" dışlayan eksik düzenlemeler olduğunu hatırlatıyor; ilgili bakanlıkları ve yerel yönetimleri, acil tedbir almak üzere mevzuat düzenlemesi yapılması konusunda göreve çağırıyoruz.
GÖREV ALMAYA HAZIRIZ
TMMOB Makina Mühendisleri Odası Eskişehir Şubesi olarak; eğlence yerlerine işyeri ruhsatı düzenlenmesi, eğlence makinalarının mevzuatta tanımlı periyodik kontrollerinin yapılması, operatör ve bakım personelinin eğitilmesi konularında, uzman makina mühendislerine dayalı örgütlü yapımızla, kamu adına ve kamu güvenliği için her zaman görev almaya hazır olduğumuzu bir kez daha kamuoyu ile paylaşıyoruz.”