İçinde barındırdığı tarihi gar, kiliseler, sinagoglar ile zengin bir kültürel mirasa ve tarihi dokuya sahip olan Basmane, bu önemli özelliğini her geçen gün biraz daha yitiriyor. 19. yüzyılda yapılan Sakarya Mahallesi'ndeki Saint Jean Theologos Kız Rum Mektebi de, son yıllarda bakımsızlıktan dolayı yıkılmaya ve yok olmaya yüz tutan tarihi yapılar arasına girdi. Hurdacılar tarafından kapı ve pencereleri sökülen, merdiven demirlerine varana kadar talan edilen bina, iddiaya göre madde bağımlıları tarafından da kullanılıyor. Araştırmacı yazar Orhan Beşikçi, binanın uzun yıllar Rum Okulu olarak kullanıldığını, Rumların İzmir'den göç etmesinin ardından mülkiyeti Hazine'de olan binanın, bir süre de Halk Eğitim Merkezi olarak hizmet verdiğini belirtti. Beşikçi, "Burada daha önce bir bekçi vardı. Bekçinin binadan uzaklaşması ile birlikte, burası sahipsiz kaldı. Şuanda kapısı, penceresi hatta çatısındaki çinkolarına varıncaya kadar söküldü. Bina döşemeleri ahşap. Her an başına daha tehlikeli işler gelebilir. O nedenle binanın biran önce koruma altına alınmasını istiyoruz" dedi.

'ACİLEN KORUMA ALTINA ALINMALI'

Bölgenin, çok kültürlü bir yapıya sahip olduğunun altını da çizen Beşikçi, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Burada bir sinagog var. O da bakımsız ve terk edilmiş durumda. Bu bölgede asmalı mescit olarak bildiğimiz bir mescidimiz var. Burada bir zamanlar Müslümanlar, Yahudiler ve Hristiyanlar dostluk içerisinde kardeşçe yaşamış. Bütün bu izleri burada görmek mümkün. Rum Okulu eğer kurtarılırsa, kente bir kültür varlığı kazandırılmış olunacak. Ayrıca yine bu bina kent kültürüne uzun yıllar hizmet edebilir. Bu bakımdan acilen koruma altına alınması gerekiyor."

Mahalle sakinlerinden Engin Sırıtmaçoğlu da tarihi binanın yağmalandığını belirterek, endişeli olduklarını söyledi. Sırıtmaçoğlu, "Burada bir aile vardı. Yaklaşık 6 ay bir sene önce okuldan çıkarıldılar. Onlar buradan çıkarıldıktan sonra hırsızlar girdi, tarihi eser dediğimiz yer kapılarından tutun, pencerelerine kadar soyuldu. Her yere şikayet ettik. Emniyete şikayet ettik. Burada uyuşturucu içilmeye başlandı, ayrıca uyuşturucu da saklanıyor. Korkuyoruz. Mahallede ufak çocuklar var. Uyuşturucu bağımlıları her gün buraya giriyor. Tarihi eser dediğimiz yeri mahvettiler, günah. Üzülüyoruz" dedi.

Bahçesi çöplüğe dönen ve elektrik kabloları bile çalınan binanın alt tarafında da İsmet Paşa İlkokulu bulunuyor.