Anayasa Mahkemesi (AYM), ‘eğitimli kesim hayır diyor, eğitimsiz kesim evet diyor’ sözleri nedeni ile Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD) Genel Başkanı Tansel Çölaşan’a verilen kınama cezalarını ifade özgürlüğü ihlali saydı.

Danıştay eski başkanvekili ve Danıştay eski savcısı ADD Genel Başkanı Tansel Çölaşan, derneğinin Hatay şubesinde, 2010’daki referandumdan 9 gün sonra, ‘Türkiye nereye gidiyor?’ panelinde bir konuşma yapmıştı. Çölaşan, konuşmasında, ‘Çözüm bizdedir, yani sizlerdedir, yani oylarınızdadır. O oylar bilinçliyse ne ala bilinçli olmayan yani yüzdeki 42’nin dışında olan oylar bana göre gaflet, dalalet ve hıyanet içindedir.’ ifadelerini kullanmıştı. Tansel Çölaşan, yine katıldığı bir özel televizyon programında ‘eğitimli kesim hayır diyor, eğitimsiz kesim evet diyor.’ diye konuşmuştu. Bu ifadeleri nedeni ile Çölaşan’a 16 ilde toplam 58 tazminat davası açılmıştı. ADD Genel Başkanı Tansel Çölaşan’ın ifadeleri nedeni ile kınanmasına karar verilmesini isteyen Yargıtay, yerel mahkemelerin tazminata hükmeden veya davaları reddeden kararlarını bozmuştu. Sarf ettiği sözler nedeni ile kendisine kınama cezası verilmesinin ifade özgürlüğü ihlali olduğunu iddia eden Çölaşan, AYM’ye bireysel başvuruda bulunmuştu.

Toplumsal ve siyasal çoğunluğu sağlamanın her türlü düşüncenin barışçıl bir şekilde ve serbestçe ifadesine bağlı olduğunu belirtildiği gerekçeli kararda şu ifadelere yer verildi: "Devletin, bireyin maddi ve manevi varlığının korunması ile ilgili pozitif yükümlülükleri çerçevesinde şeref ve itibarın korunması hakkı ile diğer taraftan anayasada güvence altına alınmış olan düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğünden yararlanma hakkı arasında adil bir denge kurması gerekir.

İfade özgürlüğü büyük ölçüde eleştiri özgürlüğünün güvence altına alınmasını hedeflemektedir ve düşüncelerin açıklanması ve yayılması sırasında kullanılan ifadelerin sert olması doğal karşılanmalıdır. Siyasi bir tartışmayı savunmak demokratik toplumun temel bir unsurudur. Bu nedenle zorlayıcı nedenler olmadıkça siyasi ifadeye kısıtlama getirilmemesi gerekir."

Tansel Çölaşan’ın, Anayasa'nın 26. maddesinde güvence altına alınan ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine karar veren AYM, başvuruya 5 bin TL manevi, 14 bin 931 TL maddi olmak üzere 19 bin 931 TL tazminat ödenmesine hükmetti.