Çükündür karpuz kabak maydanoz pancar hangisidir?
Çükündür Nedir? Çükündürün Yararları ve İlginç Tarifler
Çükündür Kanı Temizliyor, Kansere, ve Diyabete Karşı Koruyor!
Hastalıkların gitgide çoğaldığı bir dönemde yaşıyoruz. Her bir yandan korkuların, sentetik ilaçların, yapay gıdaların, kozmetiklerin ve sonunda değişik hastalıklara sebep olan binlerce ürününün sergilendiği günümüzde sağlıklı yaşamak oldukça zor
Günlük ihtiyaçlarımızı doğal ürünlerden seçerek, özelliklerine ve etkilerine dikkat ederek, tüketirken hem çevremiz, hem kendimiz hem de ailemiz için sağlıklı ve huzurlu bir hayat sürmek mümkün aslında.
Bağışıklık sistemimizi güçlendirerek müzmin bir hastalık olan gribe yakalanmadan yaşamak, mide ve bağırsaklarımızı rahatlatarak günümüzü kabusa çeviren gaz sancısından kurtulmak, kanımızı adeta yıkayarak mikroplardan arınmak; karaciğerimizi mutlu etmek, cildimizi güzelleştirmek, sinirlerimizi sakinleştirmek; en önemlisi aynı anda, şeker hastalığı, verem ve kanserden korunmak da mümkün.
Yuvarlak formda ve tatlı olan çükündürde (kırmızı pancarda) yukarıda işaret ettiğimiz, herkesin arzu ettiği şifayı bulmak mümkündür.
Çükündür / beta vulgaris
Ispanakgiller/ chenopodiaceae ailesindendir. Karadeniz ve Ege bölgelerinde halk arasında kırmızı pancar “çükündür” olarak bilinir. Ülkemizde hemen her bölgede yetişmektedir
Başka bir ifade ile çükündür, kırmızı renkli şeker pancarıdır. Tatlı olanları patates gibi haşlanarak yenir, meşrubatı yapılır ve diğerlerinden ise turşu yapılır. Yaprakları bildiğimiz pazı bitkisidir.
Muhteşem sebze çükündür nasıl yetişir?
Çükündür (kırmızı pancar) tohumları ilkbaharın başından, yaz sonuna kadar ekilebilir. Eylül ayının sonu ile Ekim ayı başlarından itibaren ortalama 5-6 ayda hasat edilebilir.
Tohum elde ediliş şekli: Birinci yıl çükündür ve üzerinde rozet şeklinde yer alan yapraklar gelişirler. İkinci yıl, yine üzerindeki yapraklar, çiçekler, meyveler ve tohumları taşıyan sürgün meydana gelmektedir. Tohumların olgunlaştığını, en dıştaki yaprağın sararmasından ve türüne göre, gereken iriliğe ulaşmasından anlamak mümkündür.
Bol yaprakları ıspanak gibi değerlendirilen bu sebze gelişmiş kök yapısı sayesinde kuraklığa karşı da çok dayanıklıdır. Ancak ana kazık kök zarar görürse, hafif susuzluğa bile dayanamamaktadır.
Kabuğunun ya da etinin rengi koyu kırmızı ya da morumsu kırmızıdır. Organik maddece zengin, derin ve killi topraklarda iyi gelişim gösterir. Çok asitli topraklardan hoşlanmaz. Çimlenmenin başarılı olması için tohumun toprakla temas etmesi gerekir. Tuza dayanıklıdır. Topraktaki bor miktarının düşük olmaması lazımdır. Aksi takdirde, büyüme yavaşlar ve yumruda lekelenmeler oluşur. Yani çükündür alırken düzgün yuvarlak hatlı, kırmızı-mor renkli, lekesiz ve olgun olanı tercih etmek gerekir.
Vitamin ve mineral zengini çükündür
A, B, C ve P vitaminleri bakımından zengindir... Serinletici, iştah açıcı, besleyici bir bitkidir. Bileşiminde bulunan ve radyoaktif bir eleman olan rubidyumun sindirim üzerinde olumlu bir etkisi vardır. Çükündürde (kırmızı pancarda) aynı zamanda fosfor, demir, bakır, potasyum, magnezyum, kalsiyum, brom, çinko, manganez ve şeker bulunur.
İnsan vücuduna mucize etkileri
Çükündür alyuvarların oluşmasında rol oynar. çükündürün suyu en güçlü kan düzelticilerden biridir. Havuç suyuyla yarı yarıya karıştırılan çükündürün suyu, günde 400 gr. içildiğinde alyuvarların sayısını kısa zamanda olumlu derecede yükseltir.
Damarlarda toplanan mineral kalsiyumu en iyi eritebilen de yine çükündür suyudur. Zerdeçal, mürrisafi veya tarçınla pişirilmiş çükündür (kırmızı pancar), karaciğer ve dalaktaki tıkanıkları açar. Böbrek ve safrakesesini derinlemesine temizler.
Pişirilmiş ve ezilmiş çükündür (kırmızı pancar) şişliklere sarılırsa, şişlikleri indirir.
Çükündür suyu içmek, rahmin fibromlarını ve miyomları ile göz perdelerini eritir, yüksek kan şekerini ve tansiyonu indirir. Çükündür yüksek oranda potasyum içerdiği için yüksek tansiyonu düşürücü etkisi vardır.
Prostat, verem ve sinir hastalıklarında faydalıdır.
Ilık çükündür suyu kulağa damlatılırsa, kulak ağrısını keser ve iltihaplanmayı durdurur.
Kafa derisine sürülürse kepeğe karşı çok iyi gelir.
Mide ve bağırsak üzerinde olumlu etkisi vardır. İçerdiği yüksek oranlı lifiyle bağırsaklara iyi gelir ve iştah açıcı özelliği bulunur.
Kemik hassasiyeti olanlara çok fayda verir.
Karaciğer ve safra kesesi hastalıklarına karşı koruyan özelliği ile tanınır. Karaciğerin ve safra kesesinin düzenli çalışmasını sağlar. Glikoz metabolizmasına olumlu katkıda bulunur.
B vitaminleri ve fosfor ile sinirleri yatıştırır.
İçinde bulundurduğu radyoaktif madde ile vücudu şeker hastalığına, vereme ve kansere karşı korur.
Almanya’da Dr. Sigmund Schmidt ve Macaristan’da Dr. Ferenczi bu bitkiyi lösemi ve kanserde önleyici ve tedavi edici olarak kullanmaktadırlar.
Nasıl tüketilir?
Kırmızı pancar Avrupa’da yemeği yapılan bir sebze, yurdumuzda turşusu ve haşlaması meşhur... Salata olarak tüketmesi alışkanlık haline getirilirse, aslında en faydalısı da budur! Ancak, çeşni vermek için salata içine katılan baharat ve fabrikasyon sirke gibi yoğun asitli soslar pancarın sindirimini güçleştirir, bu yüzden salataya biraz sızma zeytinyağı, biraz limon ile hafif bir sos hazırlanabilir. Limon yerine sirke çeşitleri de kullanılabilir. Maydanoz ve kereviz yaprakları ise çükündürün faydasını arttırır.
Çükündür kaynatılıp suyu içilirse idrar söktürür, mide ekşimesini ve mide ağrısını giderir, kan yapar, karaciğere de faydalı olur. Yaprakları da taze olarak salatalara katılabilir.
Çükündür suyu, karalahana, ıspanak, havuç veya semizotu suyuyla karıştırılabilir.
Çükündür suyunu içerken 30-50 gr’dan başlayarak 400 grama kadar çıkmak mümkündür. İlk önce 50 gr. çükündür, 150 gr. havuç suyuyla karıştırılır, sonra 75 gr. çükündür, 125 gr. havuç suyu, sonra 100 gr. çükündür, 100gr. havuç suyu, sonra da saf çükündür, su ile karıştırılarak içilir.Faydasını mutlaka göreceksiniz.
ÇÜKÜNDÜR YEMEKLERİ
Çükündür Haşlaması
Topraktan taze olarak sökülen çükündürler iyice yıkanır ve saçakları güzelce ayıklanır. Sonra büyükçe bir kapla suda, çokça (3-4 saat kadar) haşlanır. Haşlanan çükündürler sudan alınarak dışları soyulur ve dilimler haline getirilerek tabaklara dizilir, üzerine yoğurt dökülür ve maydanoz gibi yeşillikler konarak süslendikten sonra servis yapılır.
Çükündür Tiridi
Tepsiye dizilmiş olan dilimler üzerine çükündür şırası sızdırılarak daha fazla tatlandırılır. Eğer istenirse, daha sonra üzerine yoğurt ve onun üzerine de (tuzsuz ya da az tuzlu) kızarmış tereyağı dökülerek servis yapılır.
Çükündür Kavurması
Haşlanmış ve soyulmuş olan çükündürler rendelenir (ya da yaprakları doğranır). Bir tencerede kızdırdığımız yağ ile pişene kadar karıştırılarak kavrulur. Tatlı özelliği olduğundan dolayı tuz veya baharat ilave edilmeden servis yapılır. Arzu edilirse üzerine yoğurt dökülebilir.
Yoğurtlu Çükündür
Pişmiş ve soyulmuş çükündür kuşbaşı gibi doğranarak küçük parçalara ayrılır, tabaklara konduktan sonra üzerine sarımsaklı yoğurt dökülür ve servis yapılır.
Çükündür Sirkelisi
Haşlanan çükündürler daire şeklinde ve iki santim kalınlığında doğranarak tuzsuz sirkeli su ile turşu şeklinde kurulur. Ve sirkeli suda bir iki hafta bekletildikten sonra tüketilmeye başlanır. Kışlık olarak da yapılır ve mayhoş bir tadı olur bir nevi tadı şalgam suyunu andırır.
Çükündür Salatası
Çok iyi temizlenmiş olan çükündürler çok ince olarak rendelenir ve taze yaprakları çok ince olarak bıçak yardımıyla kıyılır; hazırlanmış olan salatanın üzerine serpiştirilir ve karıştırılır.
Çükündür (Pancar Turşusu)
Rakı masasının olmazsa olmazlarından biri de turşudur. Kolay bir turşu yapalım sizlerle. Yerel ismiyle çükündür yaygın ismiyle pancar turşusu..
Malzemeler:
5-6 baş kırmızı pancar
5-6 diş sarımsak
Bir buçuk çay fincanı sirke
2 tatlı kaşığı şeker
Yeterince tuz
Yapılışı:
Kırmızı pancarların başını ve sapı kesip haşlanır. Pancarların içerisine çatal kolayca girebildiğinde tencerenin altı kapatılır. Haşlanan pancarlar ayrı bir kaba alınır. Haşlarken kullandığınız suyu kesinlikle dökmeyin, daha sonra lazım olacak! Pancarların kabuğunu ovalayarak soyun ve küp küp doğrayın. Doğradığınız pancarları bir kavanozun içerisine alın. Pancarı haşlarken ayırdığınız suyu, sirkeyi, sarımsağı, şekeri ve tuzu da kavanoza koyun. Bir gün bekledikten sonra turşumuz hazır.
Turşusu ve kavurması oldukça meşhur olan Çükündür, şeker pancarı için kullanılan yöresel bir isim. Türkiye’nin farklı yerlerinde Çukundur, Çöğündür ya da Çükündürük olarak da bilinen şeker pancarından yapılan yemekler, enfes tatları ile sofralardaki yerini ve lezzetini koruyor.
İsmini ilk kez duyanların şaşırdığı ve gülmeden duramadığı bu lezzet, ülkenin hemen hemen her bölgesinde sevilerek tüketilmekte
Çükündür bir Şekerpancarıdır Tütün fideliklerinin kenarlarına ekilen şeker pancarları tütün fidesinin gelişimi için yapılan sık sulamanın da etkisiyle hızlı büyürler. Üst yapraklarına pazı denir ve bununla çeşitli yemekler yapılır. Örneğin yeni türemiş can eriklerinin de katılmasıyla bir ekşilisi yapılır ve çok sevilir.. Biz burada yeraltında bulunan köklerinden yapılan iki yiyeceğimizi anlatmaya çalışacağız.
Renk Verici ve Tatlandırıcı Çükündür
Bazı yemeklerin, salataların ve turşuların rengi çok açık ya da hoş olmayan görünümdedir. Bu yemeklerde salça ve benzeri katkılar katılmamış ya da çok az katılmış olabilmektedir. Bu yemeklerin içine, bir iki portakal diliminden başlamak suretiyle pişmiş ya da çiğ olarak çükündür katılacak olursa iştah açıcı tat ve görünümler kazanılmış olur.
Çükündür Şırası
İyice temizlendikten sonra haşlanan çükündürün suyu çok bol miktarda şeker ve vitamin içerdiğinden kesinlikle atılmamalıdır. Bu çükündür suyu, sterilize olarak istenen kıvama getirildikten sonra saklanır ve yerine göre servis yapılır.
Çükündür (pazı) Yaprak Sarması
Her mevsim çükündürün taze yaprakları toplanır ve yaprak sarması yapılabilir. Üzüm yaprağı gibi sert ve tatsız değil, taze ve çok hafif ekşimsi tadı olduğundan zevkle tüketilmektedir. Servisin üzerine sarımsaklı yoğurt ve kızartılmış tereyağı dökülür ve servis yapılır
Dikkat şeker hastası olanlara zararlı!
Bu kadar olumlu etkisinin yanında (yaprağının değil) çükündürün sakıncalı olduğu durumlar da vardır. Şeker hastalığına karşı korur, ancak şeker hastası olanlara içerdiği yüksek şeker miktarından dolayı zararlıdır. Şeker hastaları (yaprağının değil) çükündürün kendisini tüketmemelidir.
Yüksek tansiyonu olanlar ise çükündürü az miktarda tüketmelidir. Nuri S.
Kaynaklar:
Gerçek Tıp/ Dr. Abidin Salih .
Türkiye’de Bitkiler İle Tedavi/ Prof. Dr. Turhan Baytop
Şifalı Bitkiler/ Prof. Dr. Ahmet Maranki
Bitkisel Protein İle Dengeli Beslenme/ Müheyya İzer
İksir-i şifa/ Halit Özgülen
Doğal Tedavi Yöntemi/ D. Ulvi Türkmenoğlu