Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç, Türkiye’de artık ülkeyi kurtarma çağrısı yapılan kurum ve kişiler döneminin kapandığını ifade edip, “Sorunların demokratik yol ve yöntemlerle çözülmesi gereken bir süreç başlamıştır. Bu süreçte hukukun üstünlüğü, güçler ayrılığı, hoşgörü temelinde yükselen toplumsal barış merkeze yerleştirilerek sorunların çözümü bu ilkeler üzerinde inşa edilmelidir” dedi. AYM’ye bireysel başvuruların çoğunluğun adil yargılanma hakkı, uzun yargılanma şikâyetleri ve mülkiyet hakkına ilişkin olduğunu belirten Kılıç, AYM’ye üç yıl içinde 33 bin bireysel başvurunun yapıldığına dikkat çekti.

DEMOKRATİK HUKUK DEVLETİ OLMA İDEALİNİN YOLU

Anayasa Mahkemesi Üyeliğine Seçilen Kadir Özkaya'nın yemin töreninde konuşan Anayasa Mahkemesi (AYM) Başkanı Haşim Kılıç, emekliliğine çok kısa günler kaldığını da sözlerine ekleyerek, “Demokrasi ve hukukun üstünlüğü temelinde yürüdüğümüz sürece sorunlardan yılmanın, korkmanın anlamsızlığı açıktır. Her şeye rağmen geleceğe umutla baktığımızı ifade etmek istiyorum. Yasama, yürütme ve yargı organlarının üstün hukuka bağlı, özverili gayret ve çalışmaları demokratik hukuk devleti olma idealinin yolunu açacaktır. Türkiye’de artık ülkeyi kurtarma çağrısı yapılan kurum ve kişiler dönemi kapanmış, sorunların demokratik yol ve yöntemlerle çözülmesi gereken bir süreç başlamıştır. Bu süreçte hukukun üstünlüğü, güçler ayrılığı, adalet, özgürlüklerin kutsallığı, hoşgörü temelinde yükselen toplumsal barış, insani ve ahlaki değerler merkeze yerleştirilerek sorunların çözümü bu ilkeler üzerinde inşa edilmelidir.” dedi.

'MEDENİYETLERİ ÇATIŞTIRARAK DEĞİL, BARIŞTIRARAK YOL ALMALIYIZ'

Büyük devlet olma idealinin bu toprakların insanı için bir tercihten ziyade kader haline geldiğini kaydeden Kılıç, “Miras aldığımız tarih ve içinde yaşadığımız coğrafya bizi, bu bölgede ve dünyada kurucu aktör olmaya zorluyor. Bu görevi yerine getirirken, medeniyetleri çatıştırarak değil barıştırarak yol almak zorundayız. Bu rolün içeriğinde sevgi, barış ve insanlık onurunu koruma idealinin olması gerektiğine yürekten inanıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.

'MAHKEMEMİZ, İNSAN ONURUNU YÜCELTME İDEALİNE HİZMET EDİYOR'

Anayasa Mahkemesi’nin yerel gerçeklerle evrensel standartları örtüştürme konusunda ortaya koyduğu kararlı iradesinin etkisini belirtmeden geçemeyeceğini ifade eden Kılıç, “Hukuk devleti anlayışı ve demokratik değerlerle beslenen ve insan onurunu yüceltme idealine hizmet eden mahkememiz, bireysel başvuru yolunda hak ve özgürlüklerin etkin korunması ilkesini benimsemekte ve özgürlük alanlarını genişletmektedir.” şeklinde konuştu.

AYM’YE ÜÇ YIL İÇİNDE 33 BİN BİREYSEL BAŞVURU

AYM’ye yoğun bireysel başvuru sorunu ile karşı karşıya kaldığını kaydeden Kılıç, “Söz konusu iş yükü sorununun asıl kaynağı yargı sistemde bir bütün olarak yaşanan uzun yargılama ve uzun tutukluluk gibi kronik yapısal sorunların henüz çözülememiş olmasıdır. Bireysel başvuruların başladığı 23 Eylül 2012 tarihinden 29 Ocak 2015 tarihine kadar olan dönemde mahkememize yapılan başvuruların toplam sayısı 33 bin 569’dur. Bu başvuruların yarısına tekabül eden 16 bin 616 dava dosyası karara bağlanmış ve mahkememiz önünde halen dosya sayısı ise 16 bin 952’dir.” dedi.

“YAPILACAK DÜZENLEME, ÇOK CİDDİ FERAHLIK SAĞLAYACAK”

AYM’ye bireysel başvuruların çoğunluğun adil yargılanma hakkı, uzun yargılanma şikayetleri ve mülkiyet hakkına ilişkin olduğunu belirten Haşim Kılıç, 60 ve 58 yıl süren kadastro davalarından örnekler verdi. Davaların makul sürede bitirilememesi nedeniyle AYM’ye yapılan şikâyetlerin etkin, hızlı ve adil bir şekilde sonuçlanmasını sağlamak amacıyla kendileri için çok önemli bir çözümün hayata geçirilmesini isteyen Kılıç, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvuruları inceleyen İnsan Hakları Tazminat Komisyonu’na benzer bir düzenlemenin AYM başvuruları için de kurulmasını talep etti. Kılıç, “Çok önemli ve isabetli gördüğümüz bu çözüm yolunun AYM’ye yapılan bireysel başvurular için de öngörülmesi acil ihtiyacımızdır. Bu konuda Adalet Bakanlığı yetkilileri ile görüşmelerimiz devam etmekte olup, gerekli düzenlemenin yapılabilmesine ilişkin umudumuzu sürdürmekteyiz. Mahkememizin artan iş yükü karşısında yapılacak bu düzenlemenin çok ciddi bir ferahlık sağlayacağı önemle belirtilmelidir.” diye konuştu.

“2014 YILINDA 199 İTİRAZ VE İPTAL DAVASI AÇILDI”

Avrupa Konseyi’nin Ankara bürosu ile AYM’nin birlikte yürüteceği ‘bireysel başvuruyu destekleme projesi’ kapsamında kürsü hakimleri ve avukatlar için üç yıl sürecek bilgilendirme çalışmaların gelecek aylarda başlayacağından da söz eden Haşim Kılıç, yasaların anayasaya uygunluğuna ilişkin yapılan itiraz davaları konusunda ise şunları söyledi: “Geçtiğimiz yıllarda gerek davaların sonuçlandırılması, gerekse sonuçlanan davalara ait gerekçeli kararların yazılması konusunda kamuoyunun da eleştiri ile karşı karşıya kaldığımız sorunlar yaşanmaktaydı. Bugün itibariyle geldiğimiz tablo şöyledir; 2014 yılı öncesine ait bekleyen bir itiraz ve iptal davası yoktur. 2014 yılı içinde 199 itiraz ve iptal davası açılmış, bunun 162’si sonuçlandırılarak kararlarımız kamuoyuna sunulmuştur. 2014 yılının son aylarında açılan davalardan 33’ü zorunlu olarak 2015 yılında devretmiştir. Sonuç itibariyle artık itiraz ve iptal davalarının geciktirilmesine ilişkin bir sorunun yaşanmadığını büyük bir memnuniyetle belirtmek isterim.”