Karşıyaka ilçesinde iki kişinin öldüğü vinç kazasıyla ilgili açıklama yapan Makine Mühendisleri Odası İzmir Şubesi, “İş cinayetleri kader değil. Yeterli kamusal denetim ve kamusal hizmet perspektifiyle önlenebilir.” dedi.

Hayatını kaybeden işçilere başsağlığı dilenen açıklamada, kaza yerinde inceleme yapmak üzere derhal uzman bir ekip görevlendirildiği ifade edildi. İncelemelerin devam ettiği, sonuçların kamuoyuna açıklanacağı belirtilerek, ilk tespitlere göre iş güvenliği mevzuatı gereği vincin periyodik kontrollerinin yaptırıldığı, kazanın meydana geldiği gün aşırı yükleme ve aşırı rüzgar yükü olmadığı, kazanın vincin kule gövdesini ana şaseye bağlayan bağlantı ve taşıyıcı elemanlarının bir veya birkaçının kullanım sırasında kopması veya kırılması sonucu meydana geldiği ihtimali üzerinde durulduğu belirtildi. Bu tür kazaların yaşanmasını engellemek adına her türlü kaldırma ve iletme makinelerinin işletilmesinde uzman ve sertifikalı mühendislerin görev almasının şart olduğu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından işyeri denetimlerinin daha sık yapılması, bunlarda uzmanlık alanlarına göre iş güvenliği müfettişlerinin görevlendirilmesi gerektiği ifade edildi.

Söz konusu açıklama şöyle: “İş cinayetleri kader değil, yeterli kamusal denetim ve kamusal hizmet perspektifiyle önlenebilir. Kullanılan vinç üstten gerdirmeli, üstten dönüşlü ve ray üzerinde tahrikli yürüme grubuna sahip bir kule vincidir. Vincin iş güvenliği mevzuatı gereği periyodik kontrollerinin yaptırıldığı görülmüştür. Kazanın meydana geldiği gün vinçte aşırı yükleme ve aşırı rüzgâr yükünün olmadığı belirlenmiştir. Kazanın, vincin kule gövdesini ana şaseye bağlayan bağlantı ve taşıyıcı elemanlarının bir veya birkaçının kullanım sırasında kopması/kırılması sonucu meydana geldiği olasılığı üzerinde durulmaktadır. Söz konusu bağlantı ve taşıyıcı elemanlarının kopma/kırılma nedeni olarak malzeme yorulması olasılığı araştırılmaktadır. Bu ve benzeri kazaların tekrar yaşanmaması için aşağıda yer alan önerilerimizi kamuoyuyla bir kez daha paylaşıyoruz: Her türlü kaldırma ve iletme makinalarının imalatı, bakımı ve işletilmesi özel uzmanlık gerektiren bir mühendislik hizmetidir. Bu nedenle üretiminden kuruluma, işletilmeden bakıma kadar her alanda uzman ve sertifikalı mühendislerin görev alması şarttır. İş ekipmanları kapsamına giren bu tür vinç, platform ve asansörlerin işletilme ve bakımına ilişkin bir mevzuat eksikliği bulunmaktadır. Hazırlanması gereken mevzuatta, bu tür ekipmanların montajı, işletilmesi ve bakımı konusunda teknik kriterler, yetki ve sorumluluklar, belgelendirmeler, periyotlar net olarak tanımlanmalıdır. Ülkemizde, kaza olduğunda sorumlusunun bulunup cezalandırıldığı hukuk ve denetim sistemi bulunmaktadır. Bunun yerine; kaza olmasını önlemeyi amaçlayan, kamusal denetim ve kamusal hizmet anlayışını geçerli kılan bir yaklaşım ile çalışma hayatımız yeniden düzenlenmelidir. Kaldırma araçlarının periyodik kontrolleri 25.04.2013 tarihi öncesinde en geç üç ayda bir kez yapılırken Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca söz konusu tarihte yayımlanan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği ile işverene, yapacağı/yaptıracağı risk analizine göre bu periyodu bir yıla kadar uzatma olanağı tanınmıştır. Kaldırma makinalarının kontrol periyotları yeniden üç ay olarak düzenlenmelidir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılan işyeri denetimleri daha sık yapılmalı, denetimlerde uzmanlık alanlarına göre iş güvenliği müfettişleri görevlendirilmelidir. Bakanlık denetimlerinde sektör olarak maden, inşaat, metal sektörlerine ağırlık verilmelidir. İşçi sağlığı ve iş güvenliği kapsamındaki işçi eğitimleri formalite olmaktan çıkarılmalıdır.”