Ankara Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Üyeliğine seçilen Y.E., görevini eksiksiz yerine getirmesine rağmen üyeliğinin gerekçe gösterilmeden hukuka aykırı bir şekilde sonlandırıldığını iddia etti. Y.E., kurul üyeliğinin devam ettirilmesi için Kamu Denetçiliği Kurumu’nun (KDK) kapısını çaldı. Vatandaşı haklı bulan KDK, Y.E.’nin eski statüsüne iadesi hususunda Kültür ve Turizm Bakanlığı’na tavsiyede bulundu.

Şikâyetçi Y.E., Bakanlık oluru ile Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’na hukukçu üye olarak seçildi. Y.E., Kurul'un ilk hukukçu üyesi olması, görevini başarıyla sürdürmesi ve kurulun tüm toplantılarına eksiksiz katılmasına rağmen hiçbir gerekçe gösterilmeden üyeliğinin sonlandırıldığı iddiasında bulundu. Y.E., tüm projelerin yarım kalması ve en verimli zamanında görevden alınmasının kamu yararına aykırı olduğu iddiasında bulundu.

Başvuruyu incelemeye alan KDK, kurula seçilen üyelerin görev süresinin üç yıl olduğu ve bir yıl içerisinde herhangi bir nedenle hastalık, yıllık izin hariç dört veya üst üste iki toplantıya katılmayan üyelerin kurul üyeliğinin sonlanabileceği tespitinde bulundu. KDK, Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan temin ettiği bilgilerden, Y.E.’nin görev ve yetki alanlarına giren konularda taraf olduğuna dair hiçbir iddiaya yer verilmediği ve Y.E.’nin bütün kurul toplantılarına katıldığı bilgisine ulaştı.

‘İDARİ İŞLEMİN HUKUKA AYKIRI OLMASI HALİNDE İŞLEM İPTAL EDİLİR’

Vatandaşı haklı bulan KDK Baş Ombudsman M. Nihat Ömeroğlu verdiği tavsiye kararında, Y.E.’nin, keyfi davranılarak üç yıllık görev süresi dolmadan üyeliğin sonlandırıldığını vurguladı. Ömeroğlu, hukuken geçerli ve somut herhangi bir gerekçe gösterilmeden, kanuna aykırı ve keyfi bir şekilde işlem yaparak kanunlara uygunluk ilkesi ve kararların gerekçeli olması ilkelerine aykırı davranıldığına karar verdi. Ömeroğlu, idari işlemin sebebinin olmaması ya da hukuka aykırı olması halinde işlemin iptalinin gerektiğini kaydetti.

Ömeroğlu, kararında şu tespitlere yer verdi: "Kurul üyeliği görevinin sonlanacağı hallerin, mevzuatta açık bir şekilde yer verildiği ve idareye bu konuda herhangi bir takdir yetkisi tanınmadığı,
Kanunda öngörülen kurul üyeliğinin sona ermesini gerektirecek durumların şikâyetçi açısından gerçekleşmemiş olduğundan hukuka aykırı olduğu,
İdare, hukuka aykırı bir şekilde üyelik görevine son vermekle, Anayasal bir hak olarak düzenlenmiş olan kamu hizmetine girme hakkını ihlal ettiği,
Direkt insan haklarını ihlale rastlanmamışsa da idarenin tesis ettiği işlemin, Anayasa, kanunilik, adalet ilkelerinin ihlali niteliği taşıdığı,
Yetkililerin, yetkilerini ilgili hükümler tarafından öngörüldükleri amaçlar için kullanılması ve yetkilerini özellikle herhangi bir yasal dayanağı olmayan ya da kamu menfaati gözetmeyen amaçlarla kullanmaktan kaçınması gerektiği,
İdarelerin, özellikle bireylerin hak ve menfaatlerini etkileyen işlem tesis etmeleri ve bu kararları ilgiliye duyurmaları sırasında, yasal dayanaklarını dikkatli ve özenli bir şekilde tespit etmek ve bu kararların içeriklerinin yasalara uygun olmasına dikkat etmekle yükümlü olduğu kanaatine varılmıştır."

Tespitlerinin ardından Ömeroğlu, idari işlemin sebebinin olmaması ya da hukuka aykırı olması halinde işlemin iptalinin gerektiğini vurgulayarak, Y.E.’nin Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu üyeliğine geri alınması ve eski statüsüne iadesi hususunda Kültür ve Turizm Bakanlığı’na tavsiye kararı gönderdi.