1980 yılında Kahramanmaraş/Andırın ilçesinde doğdu. İlk ve orta öğrenimini Kahramanmaraş da tamamladı. Lise öğrenimini 1998 yılında Pazarcık Sağlık Meslek Lisesi Sağlık Memurluğu Bölümü'nden,üniversite öğrenimini 2003 yılında Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İnşaat Bölümünden, 2005 yılında aynı üniversitenin Tıbbi Laboratuar Bölümünden ve 2010 yılında yine aynı üniversitenin Biyoloji Bölümünden mezun olarak tamamlayan Mutlu Kaya yüksek lisans eğitimini Beykent Hastane ve Sağlık Kurumları Yöneticiliği alanında yaptı.

2002 yılında Kahramanmaraş Devlet Hastanesi'nde sağlık memuru olarak göreve başladı. 2004 - 2006 yıllarında YÖK' e bağlı olan Türkiye Öğrenci Konseyi Yönetim Kurulu Üyeliği ve Kahramanmaraş Konsey Başkanlığı yaptı.2007 yılında Kahramanmaraş Sağlık-Sen Yönetim Kurulu Üyeliğine seçildi.2010 yılında yapılan seçimle de Şube Başkanlığına seçildi.

Mutlu Kaya 25-26 Ağustos 2012 tarihleri arasında Ankara Başkent Öğretmenevi'nde gerçekleştirilen Olağanüstü Kongre'de, Sağlık-Sen Genel Başkanı Metin Memiş'in yönetim kurulu listesinde yer alarak Sağlık-Sen Genel Başkan Yardımcılığına seçildi.
Çeşitli vakıf, dernek ve sivil toplum kuruluşlarının yönetim kadrosunda da görev alan, evli ve 2 çocuk babasıdı Mutlu Kaya Ak Parti'den milletvekili aday adayı olmak için Sağlık Sen Genel Başkan Yardımcılığı görevinden 10 Şubat 2015 tarihinde istifa etti.