Büyük Ayının cezvesinin kenarından dümdüz devam edersen onu bulabilirsin diyen biri hangisinin yerini tarif ediyordur?

A. Sabah Yıldızı

B. Çoban Yıldızı

D. Akşam Yıldızı

D. Kutup Yıldızı

Cevap: Kutup Yıldızı

Büyükayı Takım Yıldızı ve özellikleri, Büyükayı yıldızı ile ilgili bilgi.

Büyük Ayı Takım Yıldızı

Büyükayı; Yedi yıldızdan meydana gelen bir takımyıldızın adıdır. Kuzey Yıldızı’nın kolayca bulunmasında faydalanıldığından gök bilginleri, coğrafyacılar, askerler, birçok , kimseler Büyükayı’yı tanırlar.

Kuzey Kutbu’nun gök bölgesinde olan bu yedi yıldız bir arada hemen hemen bir cezve şeklini andırır. Eskiler, bu yıldızlar ve yakınındaki daha başka ikinci, üçüncü derecedeki yıldızlar arasında çekilen çizgilerle ayıya benziyen bir şekil çizilebildiğini gördükleri için bu adı vermişlerdi. Bu takımyıldızın yakınlarında az çok aynı şekli gösteren bir takımyıldız daha vardır, o da küçükayı diye adlandırılır.

Büyükayı çok eski çağlardan beri bilinmektedir. Homeros «İlyada» sında bu takımyıldızdan bahsetmişti. Yunanlılar, Romalılar, Araplar Büyükayı’yı incelemişler, Ptolemaios ise Büyükayı’nın sekiz yıldızdan meydana geldiğini ileri sürmüştü.

Latinler Büyükayı’ya «harman savuran yedi öküz»; İngilizler «araba», «pulluk», «kelepçe»; Fransızlar ve Almanlar da «araba» adını vermişlerdi. Hintliler’in inancına göre ise bu yedi yıldız yedi kişiyi temsil etmekteydi.

kutup yıldızı vs. en parlak yıldız

Kutup yıldızının kuzeyi göstermesinin ötesinde, en parlak yıldız olduğuna dair bir iddiam vardı.

iddia demeyelim, ama öyle biliyordum, hatırlıyordum. mezuniyet balosuna beraber gittiğim, bir noktada, zeka küpü arkadaşım girdiğimiz iddia neticesinde, beni biraz araştırma yapmaya itti.

Kutup yıldızı, küçükayı takımyıldızının en parlak yıldızıdır.

Kutup Yıldız, dünyanın ekseni ile hemen hemen aynı doğrultuda olduğundan- aslen 44 dk. lik bir fark vardır- diğer gökcisimlerinin aksine gün boyunca yer değiştirmez ve hep kuzeyi gösterir. Bu özelliği nedeniyle tarih boyunca yön bulma. demir kazık veya kuzey yıldızı da denir.

Kutup Yıldızı, aslında üç yıldızdan oluşan bir sistemdir. Kutup Yıldızı’nı gökyüzünde bulmak oldukça kolaydır.

bknz:  hubble uzay teleskobundan bir görüntü ; sol tarafta  büyük ayı takım yıldızını aşağıda, küçük ayıyı da üst tarafta görüyoruz. Üstünde polaris yazan, kutup yıldızıdır- türkçe-. sağ tarafta ise, polaris’in 3 lü sistemini görebiliyoruz.

 kutup yıldızının konumu ve 3lü sistemi

Kutup Yıldızı’nın ufuktan yüksekliği, bulunduğunuz enlemi yansıtacaktır. Örneğin, İstanbul ‘da Kutup Yıldızı ufuktan 41° yükseklikte görünür.

Kutup Yıldızı sadece kuzey yarıküreden görünür, güney yarıküreden görünmez.

En parlak yıldız ise, ayrı bir konudur.

çünkü en parlak yıldız güneştir. dünyaya en yakın ve en parlak yıldız güneştir. en yakın olması en parlak olmasının temel şartıdır.

Dünya’dan en parlak görünen yıldız, Güneş’ten sonra, -1.46 kadirle* Sirius(Akyıldız)’tur.

(* Kadir, astronomide kullanılan bir parlaklık birimidir. Kadirin sayı değeri düştükçe parlaklık değeri artar. Örneğin; Güneş -26.74 kadirdir.)

Sirius’un Güneş’e uzaklığı 8.6 ışık yılıdır**. Bu uzaklığıyla sistemimize en yakın 7. yıldızdır. Zaten Sirius’un görünen en parlak yıldız olmasının sebebi de çok parlak olması değil, Dünya’ya çok yakın olmasıdır. Pollux, Riegel, Antares gibi ünlü yıldızlar aslında Sirius’tan çok daha büyük ve sıcaktır fakat uzaklıkları nedeniyle Sirius’tan daha sönük görünürler. (** Işık yılı(ıy) bir uzaklık birimidir ve değeri ışığın bir yılda aldığı yola eşittir. Işığın hızının saniyede 300.000 km olduğunu göz önüne aldığımızda yaklaşık olarak 1 ıy= 9.46 trilyon km.)

Çıplak gözle tek bir yıldız gibi gözüken sirius da aslında bir çift yıldız sistemidir. sirius çift

Kayıtlara göre Eski Mısır’dan bu yana gözlenen Sirius, birçok uygarlık için önemli bir yere sahip olmuştur. Eski Mısırlılar Sirius’un yaklaşık 70 gün görünmemesinin ardından tekrar ortaya çıkışıyla Nil Nehri’nin taşacağı zamanın geldiğini anlarlardı. Bunun yanında Eski Yunanlılar ise sıcak ve kurak bir yazın işareti olduğunu düşünüp endişelenirlerdi. Ayrıca Sirius, yörünge dönemi hesaplanıp yıldız pusulaları oluşturulduktan sonra denizcilere büyük kolaylıklar sağlamıştır.

Özetle;

Geceleri açık bir havada diğer yıldızlardan rahatça ayırt edilebilen Sirius, çoğu zaman Kutup Yıldızı(Polaris) veya Venüs başta olmak üzere Merkür, Mars gibi Dünya’ya yakın olan gezegenler ile sıkça karıştırılmaktadır. Bilinenin aksine Kutup Yıldızı en parlak yıldız olmaktan çok uzaktır. Hatta çoğu gece Kutup Yıldızı’nı bulmak hiç de kolay değildir. Ayrıca halk arasında bir yıldız sanılan ve aslında Venüs’ün kendisi olan Çoban Yıldızı’nı Sirius’tan ayırabilmek için en pratik ve etkili yöntem cismin ışığını takip etmektir. Eğer cisim bize göz kırpıyorsa(yanıp sönüyorsa) bu bir yıldızdır. Bu göz kırpmaların olmadığı cisimler ise gezegenlerdir. Dolayısıyla gökyüzünde göz kırpan en parlak cismi bulduğunuzda bilin ki o Sirius-A’dır.