Adıge Cumhuriyeti'nin kültürel mirasını koruma, değerlendirme ve tanıtma amacıyla yeni kurulmuş olan Halk Konseyi'nin (ОбщеÑтвенный Ñовет) birinci kongresi 9 Nisan 2014 günü Maykop'ta yapıldı. Kongrede Konsey'in 19 Şubat 2014'te kurulduğu, kuruluş aşamasında “Adıge Cumhuriyeti kültürel mirasının korunması ve değerlendirilmesi amaçlı Halk Konseyi'nin ” bir genel kurulunun/ meclisinin (sovet) oluşturulması kararı alınmıştı, şimdi sözkonusu meclis oluşturulmuş bulunuyor .
Kamu dernekleri, eksperler, Rusya Federasyonu halklarının kültürel mirasını koruma, değerlendirme ve tanıtma gibi konularda duyarlı olan ve bu gibi konulara değer veren uzman kişiler Halk Konseyi Meclisi'ne alındılar.
İlk kongrede Halk Konseyi'nin Başkanı, Başkan yardımcısı ve Sekreteri seçildi. Ele alınan ikinci konu Gaverdovskiy köyü (*) yöresinde bulunan arkeolojik mirasımızın/ kültürel varlıklarımızın yasadışı yollarla yağmalanmakta olması. İzinsiz kazıların yeterli ölçüde izlenmemeleri nedeniyle eski yığma mezarlar (kurganlar) artan bir ölçüde kazılmaya ve tahrip edilmeye başlandı. Adıge Cumhuriyeti'ndeki kültürel mirası koruma, değerlendirme ve tanıtma amacıyla faaliyet gösteren Halk Konseyi birçok kez, soruna ilişkin olarak arazi sahiplerini ve resmi ilgilileri uyardı, bu sayede bazı eşyalar/ arkeolojik eserler kurtarıldı ve idari makamlara teslim edildi. Ancak izinsiz/ kaçak kazılar durdurulabilmiş değil, devam ediyor. Arazisinde o gibi yığma mezarlar bulunan kişiler atalarımızdan kalma kültürel mirasa zerre kadar değer vermiyorlar. Yargı ya da idari makamlar devreye girdiğinde, bir süreliğine kazı faaliyetlerine ara veriyorlar. Karar aşamasına değin kazılar duruyor. Halk Konseyi üyelerinin saptamalarına göre, içinde yığma mezarlar bulunan araziler/ arsalar çok kolay bir biçimde özel kişilere, özellikle yoğun medya reklamları eşliğinde satılıyor. Yığma mezarları olan arazileri satın alan kişiler, bu gibi yerlere konut inşa etmeden önce izin/ inşaat ruhsatı alma, arkeolojik değerleri koruma altına aldırma gibi yasal yükümlülüklerinin bulunduğunu bir türlü anlamak istemiyor ve umursamıyorlar da. Arkeolojik ürünler, aynı zamanda federal (RF) mülk/ devlet mülkü kapsamında olan değerler.
Halk Konseyi, arkeolojik mirasımızın yağmalanmakta olmasından son derece kaygılı. Bu yolla Adıge Ulusunun tarih ve kültürüne büyük bir zarar verilmiş, geçmiş tarihimizden öğeler çalınmış oluyor. Halk Konseyi, resmi makamlara arkeolojik eserleri koruma altına almaları için gerekli başvurularda bulundu; arkeolojik eserleri yağmalayan kişilere/ eski eser kaçakçılarına karşı gerekli yasal yollara başvurulması için yönetimi ve sivil toplum örgütlerini harekete geçmeye çağırdı.
Adıge mak, 23 Nisan 2014
Çeviri: Hapi Cevdet YIldız
Cherkessia.net, 7 Mayıs 2014
(*)- Gaverdovskiy köyü (xутор ГавердовÑкий), Maykop kentsel alanı (okrugu)/ Maykop belediyesi mücavir alanı içinde ve batıda 3,798 (2014) nüfuslu bir yerleşim. Halkı Rumlardan ve Ruslardan oluşuyor. - hcy