Adıge Cumhuriyeti'nin kültürel mirasını koruma, değerlendirme  ve tanıtma amacıyla yeni kurulmuş olan  Halk Konseyi'nin (Общественный совет) birinci kongresi 9 Nisan 2014 günü Maykop'ta yapıldı. Kongrede Konsey'in 19 Şubat 2014'te kurulduğu, kuruluş aşamasında “Adıge Cumhuriyeti kültürel mirasının korunması ve değerlendirilmesi amaçlı Halk Konseyi'nin ” bir genel kurulunun/ meclisinin (sovet)  oluşturulması kararı alınmıştı, şimdi sözkonusu meclis oluşturulmuş bulunuyor .

Kamu dernekleri, eksperler, Rusya Federasyonu halklarının kültürel mirasını koruma, değerlendirme ve tanıtma gibi konularda duyarlı olan ve bu gibi konulara değer veren uzman kişiler  Halk Konseyi Meclisi'ne alındılar.

İlk kongrede Halk Konseyi'nin Başkanı, Başkan yardımcısı ve Sekreteri seçildi. Ele alınan ikinci konu Gaverdovskiy köyü (*) yöresinde bulunan arkeolojik mirasımızın/ kültürel varlıklarımızın yasadışı yollarla yağmalanmakta  olması. İzinsiz kazıların yeterli ölçüde izlenmemeleri nedeniyle eski yığma mezarlar (kurganlar) artan bir ölçüde kazılmaya ve tahrip edilmeye başlandı. Adıge Cumhuriyeti'ndeki kültürel mirası koruma, değerlendirme ve tanıtma amacıyla faaliyet gösteren Halk Konseyi birçok kez, soruna ilişkin olarak  arazi sahiplerini ve resmi ilgilileri uyardı, bu sayede bazı eşyalar/ arkeolojik eserler kurtarıldı ve  idari makamlara  teslim edildi. Ancak izinsiz/ kaçak kazılar durdurulabilmiş değil, devam ediyor. Arazisinde o gibi yığma mezarlar bulunan kişiler  atalarımızdan kalma kültürel mirasa zerre kadar değer vermiyorlar. Yargı ya da idari makamlar devreye girdiğinde, bir süreliğine kazı faaliyetlerine ara veriyorlar. Karar aşamasına değin kazılar duruyor. Halk Konseyi  üyelerinin saptamalarına göre, içinde yığma mezarlar bulunan araziler/ arsalar  çok kolay bir biçimde  özel kişilere, özellikle yoğun medya reklamları eşliğinde satılıyor. Yığma mezarları olan arazileri satın alan kişiler, bu gibi yerlere konut inşa etmeden önce izin/ inşaat ruhsatı alma, arkeolojik değerleri koruma altına aldırma gibi yasal yükümlülüklerinin bulunduğunu bir türlü anlamak istemiyor ve umursamıyorlar da. Arkeolojik  ürünler, aynı zamanda  federal (RF) mülk/ devlet mülkü kapsamında olan değerler.

Halk Konseyi, arkeolojik mirasımızın yağmalanmakta olmasından son derece kaygılı. Bu yolla Adıge Ulusunun tarih ve kültürüne büyük bir zarar verilmiş, geçmiş tarihimizden öğeler çalınmış oluyor. Halk Konseyi, resmi makamlara arkeolojik eserleri  koruma altına almaları için gerekli  başvurularda bulundu; arkeolojik eserleri yağmalayan kişilere/ eski eser kaçakçılarına  karşı gerekli yasal yollara başvurulması için yönetimi ve sivil toplum örgütlerini harekete geçmeye   çağırdı.

Adıge mak, 23 Nisan 2014

Çeviri: Hapi Cevdet YIldız
Cherkessia.net, 7 Mayıs 2014

(*)- Gaverdovskiy köyü (xутор Гавердовский), Maykop kentsel alanı (okrugu)/ Maykop belediyesi  mücavir alanı içinde ve batıda 3,798 (2014) nüfuslu bir yerleşim. Halkı Rumlardan ve Ruslardan oluşuyor. - hcy