Brezilya’da geçtiğimiz yıl Mart ayında başlayan ve halen devam eden Lava Jato (jet yıkama) operasyonunda 9. dalgaya gelindi. Latin Amerika’nın en büyük petrol ve kamu şirketi olan Petrobras’ı mercek altına alan emniyet ve yargı odakları iddiaların üzerine gitmeye devam ediyor. Çok sayıda işadamı, politikacı ve bürokratı içeri alan operasyonun son dalgasında 3 kişi daha tutuklanırken yargıya intikal eden dosya sayısı 62’ye yükseldi.

Yaklaşık bir yıldır Brezilya medyasının ana gündemini oluşturan operasyonun son ayağında Petrobras’a dağıtım hizmeti veren grubun ofisine baskın düzenlendi. Ele geçirilen belgelerde, elde edilen kara parayı aklamak için 26 paravan şirketin yanı sıra çok sayıda benzin ve oto yıkama istasyonu kurulduğu bilgisi yer alıyor.

PETROBRAS BAŞKANI İSTİFA ETTİ

Çok sayıda itirafçının damga vurduğu operasyonda ihale yoluyla dağıtılan paranın izi sürülüyor. İhale paylaşımında rüşvet aldığı veya rüşvet verdiği öne sürülen isimlerin para trafiği ile bağlantıları, kurulan üç bağımsız komisyon tarafından didik didik araştırılıyor. Şirketin borsada uğradığı değer kaybı ve siyasi baskılar üzerine şirketin yöneticisi Graça Foster ve 5 kişilik ekibi geçtiğimiz günlerde topluca istifa ettiler. Dünyada petrol fiyatları hızla düşerken Brezilya petrol üretiminin çoğunu tek başına gerçekleştiren Petrobras bünyesinde yaşanan skandallar ise ülkede petrol fiyatlarının artmasına neden oldu.

'PARAYI HAVUZA GÖMDÜLER' İDDİASI

Yerel medyanın ulaştığı bilgilere göre 2004-2014 yılları arasında Petrobras kasasının 30 milyar dolar zarara uğradığı tahmin ediliyor. Para trafiğini yönetenlerin sorgusunu ve itirafçıların beyanlarını esas alan polis, 4 milyar dolar nakit paranın yasadışı yollarla el değiştirdiğini ifade ediyor. El değiştiren paranın bir kısmının nakit olarak taşındığı bir kısmının da yurtdışına kaçırıldığı itirafçıların beyanları arasında yer alıyor. Son olarak para trafiğini yönetenlerin yaşadığı evlerin uydu görüntülerini karşılaştıran polis, bir evin bahçesinde bulunan havuzun kapatılıp üzerinin örtüldüğü gerçeğinden yola çıkarak nakit paranın bu havuzda saklandığını iddia ediyor.

Öte yandan İngiltere merkezli HSBC bankasının İsviçre’deki gizli hesapları medya ile paylaşması, operasyonu yürüten emniyet güçleri ve yargı mensuplarını da harekete geçirdi. İhale karşılığı verilen rüşvetin bir kısmının yurtdışındaki hesaplarda saklandığı bilgisi üzerine SwissLeaks belgelerinde adı geçen 8 bin 700 Brezilyalının hesabı mercek altına alındı.

YOLSUZLUKLA MÜCADELE KANUNU İŞLETİLİYOR

İddiaların gündeme oturmasıyla birlikte geçtiğimiz yıl mecliste onaylanan yolsuzlukla mücadele ve şeffaflık paketi, operasyonlara hız kazandırdı. İktidar ve muhalefet partilerinden bazı isimlerin sanık veya şüpheli olarak yer aldığı süreçte, Petrobras ihalelerinden yüzde 1 ile yüzde 3 arasında rüşvet aldığı iddia edilen 3 milletvekilinin vekilliği düşürüldü.
Operasyonlara destek veren Brezilya Devlet Başkanı Dilma Rousseff ise “Yolsuzluk operasyonları Brezilya’nın geleceğini değiştirecek.” diyerek hiçbir suçlunun kanundan kaçamayacağına vurgu yaptı.