Tarih 14 Kasım 1944 Stalin'in emri ile 'büyük sürgün' başlıyor. 2 saat içinde tüm Ahıskalılar karga tulumba vagonlara doldurulup Nereye gittiklerini, ne olacaklarını hiç biri bilmeden, gidecekleri yere kadar vagonlardan indirilmeden uzun çok uzun bir yolculukla; orta Asya'ya sürülüyorlar.

Nerelere gidiyorlar derseniz: Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan. Çoğu yolda katlediliyor. Açlık, susuzluk ve soğuk yoldaşlık ediyor. Vatanlarından çıkartılıp atılıyorlar.

14 Kasım 1944 tarihinde, 86 bin Ahıskalı Türk Sovyetler Birliği lideri Stalin ve Beria'nın emriyle vatanlarından Özbekistan, Kazakistan ve Kırgızistan'a sürgün edilmişti. Bir ay süren sürgün sırasında 17 bin Ahıskalı kadın, çocuk ve 2. Dünya Savaşı'ndan dönen yaralı gaziler; soğuk, hastalık ve açlıktan hayatını kaybediyor. 

 Ahıska, Türkiye sınırına 15 km, Posof´a 29 km mesafede bulunmaktadır. Posof´un Kol, Aşıkzülali, Günbatan ve Kurşunçavuş köylerinden çıkıp birleşen suların oluşturduğu Posof Çayının iki yakasında yer alan Şehir, karayolu ile Tiflis, Batum ve Türkiye´ye bağlıdır.  Ayrıca batıda Türk sınırının çok yakınına kadar uzanan bir Demiryolu, Ahıska'yı doğudan Tiflis´e bağlar. 

AHISKA TARİHİ

Bölge sakinleri, yüzyıllardan beri burada yaşamaktaydı. Daha önce Safevî Türkmen Devletine tâbi olan bu bölge, Osmanlı ordularının Şark Seferleri sırasında, 1578 yılında Türkiye'ye dâhil edilmiştir.

1828 ağustosunda Rusların eline geçen Ahıska bölgesi, Çarlık devrinin nüfus kaydırma politikasıyla Ermeni iskânına sahne oldu. 1917 yılında Çarlık yıkıldı. Fakat Gürcü asıllı Stalin'in ikinci adam olduğu Kızıl Sovyet yönetimi de Türkiye'ye bırakmayarak 16 Mart 1921 tarihli Moskova Antlaşması'yla burayı Sovyet Gürcistan'ına bağladı.     

Ahıska şehri çok eski bir Türklük bölgesidir. 1828 yılında Rus esaretine düşmüş, 1921 yılına kadar aralıksız Rus esaretinde kalmış, bu zaman zarfında birçok savaşa sahne olmuştur. Bu zor şartlar altında Müslüman ahali Anadolu içlerine doğru göçe başlamıştır. Diğer taraftan şehir dışarıdan gelen Ermenilerin yerleşmesine sahne olmuştur. 

Çoğunluğu Ahıska kentinde yaşayan Ahıska Türkleri, II. Dünya Savaşı'ndan sonra 25 Kasım 1944'te sürgüne tabi oldular. Toplam 220 köy ve yerleşim boşaltılarak sınır dışı edildi. Bugün büyük çoğunluğu Türkiye'de olmak üzere Kırgızistan, Özbekistan, Kazakistan, Rusya ile Avrupa ve ABD'de toplam 62 yıldır sürgünde yaşıyorlar. Gürcistan'a geri dönmek isteyen Ahıskalılar, Gürcistan Parlamentosu tarafından bir yasa tasarısı hazırlandığını ama henüz tam olarak uygulamaya konulamadığını belirttiler. Mevcut hükümler yeterli olmayıp bunun Gürcistan Hükümeti'nin vaat ettiği 2011 yılına kadar tamamlanacak dönüş programına göre yeniden ele alınması gerektiği göz önünde bulundurularak Ahıska Türklerinin anayurtlarına geri dönmeleri sağlanmalıdır.

Şuan Ahıska Türk Dernekleri Federasyonu Başkanlığını Osman ÇELİK yürütmektedir.  26 Ocak 2007'de İstanbul/Ankara'da  AHDES tarafından düzenlenen “Uluslararası Ahıska Türkleri Vatana Dönüş” konferans programına, Ahıskalıları temsilen ABD'den Tiyanşan Muradoğlu, Kırgızistan'dan Mürefeddin Sakimov, Kazakistan'dan Ziyaddin İsmihanoğlu, Tataristan'dan Gevher Fazailova, Azerbaycan'dan İbrahim Burhanov'un yanı sıra, TBMM Başkan Vekili Nevzat Pakdil ve Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen katıldı. Konferansta, akademisyenler ve bazı sivil toplum örgütlerinin temsilcileri de hazır bulundular. 27 Ocak 2007 Cumartesi günü düzenlenen yürüyüşle kamuoyuna seslerini duyurmaya çalıştılar. 

Ahıska bayrağı ve Ahıska toprakları şöyledir;