Dünyada görülme sıklığı %1-13 arasında değişen bu hastalık Şehrimiz Kahramanmaraş'ta bu oran %20 lerde görülmektedir. O yüzden Haber46 ekibi olarak bu hastalığı sizin için araştırdık ve tedavi yöntemlerini ortaya koyduk.

Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Üroloji Uzmanı Yrd.Doç.Dr. Mustafa Eren sorularımızı cevapladı ve halk arasında böbrek taşı hastalığı olarak bilinen bu hastalığı ve tedavi yöntemlerini anlattı. Doğum sancısı kadar büyük bir sancı olarak bilinen böbrek taşı hakkında bilinmesi gerekenleri Yrd.Doç.Dr. Mustafa Eren'in dilinden size aktarıyoruz.

Üriner sistem böbrek, üreter, mesane ve üretradan oluşmaktadır. Üriner sistemin herhangi bölümünde taş oluşumu üriner sistem taş hastalığı olarak isimlendirilmektedir. Dünyada üriner sistem taş hastalığının görülme sıklığı % 1- 13 arasında değişmektedir. Geniş bir coğrafik değişiklik vardır. Kahramanmaraş üriner sistem taş hastalığı için endemik bir bölge olup yaklaşık olarak % 20 oranında görülmektedir. Taş oluşumunda pek çok faktör rol oynamaktadır.
Bu faktörler
Yaş
Cinsiyet
Ailesel yatkınlık
Coğrafya ve iklim şartları
İçme alışkanlığı ve diet
Sosyoekonomik faktörler

Klinik Faktörler
Üriner taşlar böbrek, üreter, mesane ve üretrada olduğu durumlarda farklı klinik tablo verirler. Semptomlar taşın boyutuna lokalizasyonuna ve pozisyonuna bağlı olarak ve infeksiyon gibi komplikasyonların mevcudiyetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

Bazı hastalarda yan ağrısı gibi izole semptomlar olabilir, hematuri (idrardan kan gelmesi) eşlik edebilir, üriner enfeksiyona bağlı olarak dizüri (idrarda yanma), sık idrar yapma isteği ve bazen ateş görülebilir. Bazı renal taşlar asemptomatik olabilir..

Bazen küçük boyutlu taşlar hastalarda böbrekten üretere düşerek tipik olarak üreterik kolik oluştururlar. Ağrı tipik olarak şiddetlidir sıklıkla yanlara doğru yayılım gösterir, erkeklerde ve bayanlarda kasıklara ve genital bölgeye  doğru yayılım gösterir.

Mesanedeki taşlarda, alt üriner sistem semptomları görülebilir. Bu taşlar üretraya  düşebilir travmasına bağlı olarak hematuri (idrardan kanama) ve ağrılı işeme gibi semptomlar görülebilir. Nadirende taşın üretrayı tamamen obstrükte etmesine (tıkamasına) bağlı olarak ağrılı idrar retansiyonu (idrar yapamama) gelişebilir.

FİZİK MUAYENE
Hastalarda sıklıkla dayanılmaz ağrı ve şiddetli stres hali vardır.  Hastalarda bazen bulantı kusma takipne ve taşikardi vardır. Sepsisin erken bir bulgusu olarak ateş olabilir.

TANI YÖNTEMLERİ
1-İdrar tahlili
Üriner taşlı bütün hastalara yapılmalıdır. Erken dönemde mikroskobik veya makroskobik hematuri (idradan kan gelmesi) olabilir. Pyüri (idrar yolu enfeksiyonu) olabilir.

2-Radyolojik görüntüleme yöntemleri
Genellikle ilk önce direkt üriner sistem grafisi ve ultrasonografi incelemesi yapılır. Üriner sistem taşlarının yaklaşık olarak % 90 ”˜ı direkt grafi ile görülebilir. Direkt grafi ve ultrason sonrası İVP (intravenöz pyelografi) ve bilgisayarlı tomografide tanıda kullanılmaktadır.

Tedavi
Taşların birçoğu 5 mm veya daha küçük çaptadır ve bunların herhangi bir müdahalede bulunmadan kendiliğinden düşme ihtimali yüksektir. Bu durumlarda hastalara şikayetlerini azaltmak için medikal tedavi önerilir. Daha büyük taşların düşme ihtimali olukça düşüktür. Bu durumlarda öncelikli olarak ESWL (ses dalgası ile taş kırma) tedavisi uygulanmaktadır. Eğer ESWL ile taşlar temizlenemezse veya taşın boyutu ve yeri ESWL için uygun olmazsa günümüzde endoskopik ve açık cerrahi yöntemleri uygulanmaktadır. Endoskopik cerrahi yöntemleri öncelikli olarak önerilmektedir.

Haber: Abdulkadir Avcı