Rusya’nın başkenti Moskova’da Suriye muhalefeti ve hükümet arasında bir yıl aradan sonra yapılan görüşmeler sona erdi. Muhalefetten 30’dan fazla ismin yer aldığı görüşmelerin üçüncü gününde Suriye hükümet temsilcileri ile aynı masa etrafında müzakere yapıldı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da görüşmelerin bir kısmına katılarak dış müdahaleye izin verilmemesini istedi.

Son gün yapılan oturumların ardından “Moskova Prensipleri” olarak da adlandırılan 4 maddede uzlaşı sağlandı. Görüşme sonrası basına açıklamada bulunan moderatör Rusya Bilimler Akademisi Şarkiyat Enstitüsü Başkanı Vitali Naumkin, hükümet ve muhalefetin 4 maddede uzlaşı sağladığını söyledi.

Suriye’nin bütün bölgelerine insani yardımların ulaştırılması için tedbirlerin alınması, uluslararası toplumun Suriye’ye uygulanan yaptırımları kaldırması, İsrail’in Suriye ve Lübnan’a yönelik saldırgan eylemlerinin kınanması ve uluslararası toplumdan Suriye’ye dış müdahale çabalarını engellemesi için talepte bulunması uzlaşı sağlanan konular arasında yer alıyor.

Naumkin, Suriye’nin toprak bütünlüğü, ordu ve hükümet yapısında reform, sivil barış, hukukun üstünlüğü, tüm Suriye halklarına eşit hakların verilmesi ve Golan Tepeleri’nin İsrail’den çıkarılmasının, üzerinde uzlaşmaya varılan diğer konular arasında olduğunu belirtti. Moskova Prensipleri’ne göre herhangi bir kriz durumunda Cenevre Mutabakatı temel alınarak çözüm için çalışma yapılması gerekiyor.

CENEVRE-3 MÜMKÜN

Rus bilimadamı, Moskova’da yapılan görüşmelerde muhalefetin uzlaşısı için önemli bir adım olduğunu Cenevre-3 görüşmeleri için yeni bir potansiyelin oluştuğunu söyledi. Rusya’nın pozisyon olarak Cenevre-3 görüşmelerini istediğini kaydeden Naumkin, Suriyelilerle birlikte Cenevre-3 için çalışacaklarını belirtti.

İstanbul merkezli Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu’nun (SMDK) Moskova’daki görüşmelere gelecekte katılma ihtimali olduğuna değinen Naumkin, “Maalesef henüz Suriye’de birleşik bir muhalif yapı yok. Muhalif gruplar arasında farklılıklar var. Burdaki çalışmalar dostluk çerçevesinde gelişti. Farklılıklar devam etmekle birlikte sert tartışmalar yaşanmadı.” dedi.

YAPTIRIMLAR KALDIRILMALI

Görüşmelerde öncelikli konulardan birinin de tüm bölgelere insani yardımların adil bir şekilde ulaştırılması olduğuna değinen Naumkin, “Öncelikle uluslararası toplum herhangi bir yeri ayrımcılığa tutmadan tüm bölgelere insani yardımların ulaştırılması için çalışması gerekiyor. Suriye halkı ve bölgelerini zor durumda bırakan yaptırımların kaldırılması lazım.” çağrısında bulundu.

İSRAİL’E KINAMA

Rus Bilim Adamı Naumkin görüşmelerde İsrail’in Suriye’ye yönelik saldırgan tutumunun kınandığını, uluslararası toplumun BM aracılığı ile İsrail’e baskı uygulayarak bu yöndeki adımların sonlandırılması gerektiğine dikkat çekti.

ESED’İN GELECEĞİ GÜNDEMDE DEĞİL

Moskova görüşmelerinde Suriye lideri Beşşar Esed’in geleceği ile ilgili konunun kategorik olarak müzakere dışı tutulduğunu kaydeden Naumkin, “Bu konuyu gelecekte de tartışmayı düşünmüyoruz.” dedi.

Naumkim Moskova toplantılarının ikincisinin zaman geçirilmeden yapılmasının önemine de dikkat çekti.

Moskova'da Şam heyetine Suriye'nin Birleşmiş Milletler temsilcisi Başar Caferi liderlik etti. Muhalefet heyetinde ise, muhalif Halk İradesi Partisi Genel Başkanı Kadri Cemil, PYD Eşbaşkanı Salih Müslim, Suriye Ulusal Gençlik Partisi Başkanı Süheyr Sermini, muhalif sanatçı Cemal Süleyman ve Ulusal Çağrı Platformu Başkanı Semir el-Ayta'nın da aralarında bulunduğu isimler var. Dış muhalefetin en büyük kanadı Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu ise Moskova görüşmelerine katılmadı.